W codziennym pędzie rzadko skupiamy się na elementach miasta, które wydają nam się oczywistością: ławkach porozmieszczanych w dogodnych punktach, regularnie ustawionych koszach miejskich czy stojakach rowerowych, na których można bezpiecznie zostawić swój jednoślad podczas wizyty w kawiarni czy w urzędzie. Tymczasem to właśnie te elementy, składające się na małą architekturę miejską, sprawiają, że funkcjonowanie w przestrzeni miejskiej jest tak komfortowe.
Urządzając własne mieszkanie czy ogród musimy dostosować je tylko do swoich potrzeb: meble czy elementy ogrodowej architektury rozmieszczamy tak, by było na wygodnie, niezależnie od tego, jak na taki układ zapatrują się inni. Tymczasem zarządzanie miastem musi sprawić, by korzystanie z przestrzeni miejskiej było komfortowe dla wszystkich mieszkańców: zarówno dla studentów na rolkach i rowerach, właścicieli psów, biegających z nimi po skwerach, jak i dla matek z dziećmi czy starszych osób, które podczas spaceru po parku muszą od czasu do czasu odpocząć. I właśnie temu, by wszystkie te osoby mogły swobodnie i komfortowo korzystać ze wspólnych przestrzeni miasta, służy tzw. mała architektura miejska.
Czym jest mała architektura miejska?
Mała architektura to zbiór elementów, które sprawiają, że przestrzeń miejska staje się bardziej przyjazna dla użytkowników. Dzięki tym elementom miasto to nie tylko zbiór budynków, ale wspólna płaszczyzna, z której wszyscy mieszkańcy mogą swobodnie korzystać.
Jakie elementy wchodzą w skład małej architektury miejskiej?
- Ławki parkowe i uliczne
- kosze na śmieci
- kwietniki i donice miejskie
- stojaki rowerowe
- kosze na psie odchody
- akcesoria do sprzątania po psach
Jednym z najważniejszych elementów małej architektury miejskiej, dzięki której parki, place, skwery czy inne przestrzenie miasta stają się przyjazne dla użytkowników, są ławki parkowe i uliczne. Dzięki ich logicznemu rozmieszczeniu podczas spaceru po parku można przysiąść i odpocząć, a czekając na znajomego przed centrum handlowym nie trzeba wydeptywać ścieżki w chodniku. Ciężko wyobrazić sobie funkcjonowanie w mieście bez ławek: wyjście z dzieckiem na plac zabaw, dłuższy spacer po zabytkowych uliczkach starówki, wędrówkę po parku czy oczekiwanie na miejskim skwerze na taksówkę, z torbami wyładowanymi ciężkimi zakupami.
Równie ważnym elementem miejskich przestrzeni są systematycznie rozmieszczone kosze na śmieci. One, podobnie jak ławki miejskie, muszą być usytuowane w najróżniejszych miejscach i w sporym zagęszczeniu, co sprzyja wspólnej trosce o czystość otaczającej nas przestrzeni. Mało jest rzeczy bardziej irytujących niż konieczność noszenia ze sobą opróżnione butelki po wodzie czy papierka po kupionej podczas spaceru kanapce, bo nigdzie nie można znaleźć kosza na smieci, do którego można by je wyrzucić. Część mieszkańców i turystów takie śmieci będzie nosić dopóki nie znajdzie możliwości umieszczenia ich w koszu, niektórzy jednak pozbędą się ich przy pierwszej okazji, podrzucając na klomb czy po prostu upuszczając na ulicy – dlatego regularne rozmieszczenie koszy na śmieci jest tak istotne.
Nie można też zapominać o kwietnikach i donicach miejskich. Ich znaczenie jest nieco odmienne niż w przypadku koszy na śmieci czy ławek parkowych, bo ich obecność wpływa nie na funkcjonalność, ale na estetykę miejskich przestrzeni. Kwietniki i donice miejskie umożliwiają wprowadzenie ożywczej zieleni na surowe, betonowe place czy na ponure ulice, dzięki nim miasto staje się bardziej przyjazne, ekologiczne i radosne.
Elementem funkcjonalnym małej architektury miejskiej są z kolei stojaki na rower. Ich znaczenie trudno przecenić zwłaszcza w sezonie wiosenno-letnim, kiedy coraz większe rzesze mieszkańców miast zamieniają samochody na jednoślady, korzystając z nich nie tylko podczas niedzielnych wycieczek, ale również na co dzień: w drodze do pracy czy na spotkania ze znajomymi. Bezpieczne pozostawienie roweru na dłużej jest dla takich osób bardzo ważne, i tę możliwość zapewniają im właśnie miejskie stojaki rowerowe.
Kolejnym elementem małej architektury miejskiej są akcesoria na psie odchody. Zwłaszcza, że coraz więcej osób chce swoich czworonożnych przyjaciół wyprowadzać na długie spacery czy biegać z nimi po parkach. Wiadomo, że pies ma swoje potrzeby, a umożliwienie właścicielom psów sprzątania psich odchodów znacząco wpływa na czystość miejskich ulic, skwerów i parków. Trudno bowiem wyobrazić sobie sprzątanie po psie gdy akurat zabrakło nam woreczków – regularnie porozmieszczane podajniki na zestawy higieniczne czy kosze na psie odchody rozwiązują natomiast ten problem, zwiększając komfort właścicieli psów i czystość wspólnych przestrzeni miejskich.
Łatwo więc zauważyć, że to właśnie mała architektura miejska sprawia, że miasto staje się czymś więcej niż przestrzenią, w ramach której funkcjonują oddzielne jednostki: zamknięte osiedla, urzędy, budynki użyteczności publicznej, sklepy. To, co pomiędzy nimi, staje się przyjazne dla mieszkańców właśnie dzięki takim elementom jak ławki, stojaki rowerowe czy klomby i kwietniki miejskie.
